Znacie ten dowcip? Krakus otwiera okno a jego kolega pyta: „co robisz?”. „Wietrzę Kraków”, odpowiada. Do niedawna ten kawał dobrze oddawał sytuację Krakowa w kontekście smogu. Teraz, głównie za sprawą wymiany pieców na nowoczesne, sytuacja w grodzie Kraka się poprawiła, jednak gminy ościenne dalej mają podobny problem, tak, że i Kraków na tym traci.
Co to jest smog?
Nazwa smog pochodzi od angielskich smoke – dym i fog – mgła. Kiedy jest dużo dymu (w zimie, za sprawą ogrzewania) i mgły (jesienią) wiele miast boryka się z tym problemem. Również latem, z powodu powstawania ozonu w warstwie przyziemnej, który powstaje z powodu działania promieni słonecznych na tlenek azotu i organiczne substancje lotne z rur wydechowych samochodów, kominów fabryk i innych źródeł, sytuacja pod względem smogu w miastach może być niewesoła. Ozon z warstwy przyziemnej (ground-level ozone), który jest przyczyną problemów ze zdrowiem należy odróżnić od ozonu w atmosferze, który chroni nas przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych. Jakie inne substancje ma w swym składzie smog? Są to gazy: dwutlenek siarki, tlenki azotu, tlenek węgla; pyły oraz inne substancje w tym niezwykle groźny kancerogen, benzoalfapiren.
Kto jest szczególnie narażony na zatrucie smogiem? Ważnym czynnikiem jest wiek, osoby starsze i dzieci są bardziej podatne na zatrucie. W dalszej kolejności wymienić można kobiety w ciąży oraz osoby długo przebywające na terenie gdzie smog występuje. I na końcu osoby chorujące na astmę oraz takie o ogólnym gorszym stanie zdrowia.
Jakie są pierwsze objawy zatrucia smogiem?
Są to ból głowy, pieczenie i łzawienie oczu, zapalenie spojówek, uporczywy kaszel. U osób narażonych na działanie smogu następuje także obniżenie sprawności układu odpornościowego na skutek uszkodzenia podrażnionych śluzówek i więcej zachorowań, trudności z koncentracją uwagi, rozdrażnienie, bezsenność.
U osób przewlekle narażonych na działanie smogu, rozwijają się problemy związane z układem oddechowym, nerwowym i krwionośnym.
W obrębie chorób układu oddechowego znaleźć się mogą: astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), infekcje, a nawet rak gardła, krtani, płuc.
Choroby układu nerwowego spowodowane smogiem to np. problemy z koncentracją uwagi, pamięcią. U osób starszych następuje szybsze starzenie się układu nerwowego, a u dzieci matek narażonych może pojawić się autyzm.
Choroby układu krwionośnego to np. ból i duszności w klatce piersiowej, udar mózgu i zawał serca a także podwyższony poziom cholesterolu, wysokie ciśnienie, szybszy puls.
Jak widać smog jest odpowiedzialny za szeroki wachlarz chorób i zaburzeń zdrowia. Na szczęście, wydaje się, że poziom świadomości społeczeństw w tym temacie zwiększa się, co owocuje miedzy innymi uchwalaniem ustaw antysmogowych i wprowadzanie w życie innych regulacji.
